Erbo-de-santo-Ano
Achillea erba-rotta
Asteraceae Compositae
Noms en français : Achillée à feuilles simples, Achillée des montagnes.
Descripcioun :L'erbo-de-santo-Ano (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 57), flouris l'estiéu dins lis esboudèu e pelouso aupenco séusouso (Santo-Ano èi celebrado lou 26 de juliet). Es uno Achillea óudouranto que se recounèis à si fueio dentado. La subsp. erba-rota èi la souleto presento au nostre.
Usanço :Di proun óudouranto, es emplegado coume meno de genèpi que n'a quàsi li mémi prouprieta ; en tisano, pèr l'aigardènt .... Pamens avisas-vous qu'es uno planto proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,8 à 1,4 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1800 à 3000 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Esboudèu
- Baus
- Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Achillea erba-rotta L., 1753
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810